رواندرمانی میتواند در بحث حساسی مثل طلاق گرفته تا بقیه بخشهای زندگی، کمک مهمی به رشد و پیشرفت ما در زندگی کند.شاید تا چند سال پیش این موضوع تابو محسوب میشد، اما رفته رفته رواندرمانی در بحرانهای شخصی دارد جای خودش را باز میکند.
چرا به رواندرمانی نیاز است؟
به دلایل مختلفی ممکن است به رواندرمانی احتیاج داشته باشید. دلایلی مثل مقابله با اضطراب یا افسردگی، مدیریت یک تحول بزرگ در زندگی مثل ازدواج، طلاق یا مهاجرت یا تمایل به ایجاد تغییرات برای سلامت روانی و عاطفی بهتر.
دلیل نیاز شما به رواندرمانگر هر چه باشد، طیف زیادی از رویکردها و خدمات رواندرمانی وجود دارد که میتواند به کمک شما بیاید؛ اما قبل از هر چیز آشنایی با این رویکرها به شما کمک میکند تا درمانگر مناسب خود را پیدا کنید.
در این مطلب با چند رویکرد رواندرمانی آشنا میشویم که با توجه به شرایط شما میتواند به کارتان بیاید.
درمان فردی؛ صحبت درمانی (talk therapy)
صحبتدرمانی (talk therapy) تشویق به حرف زدن باز و صادقانه در مورد مسایلی است که شما را ناراحت میکند. صحبتدرمانی ابزاری است که توسط روانپزشکان، روانشناسان درمانگران مورد استفاده قرار میگیرد.
در این روش از طریق رابطه امنی که با درمانگرتان برقرار میکنید، عوامل استرسزا را شناسایی کرده و درک میکنید که چطور این عوامل بر زندگی شما تأثیر میگذارند.
نهایتا طی جلسات درمان استراتژیهایی برای مدیریت علایم استرس پیدا خواهید کرد که منحصر به شخص شماست.
اگر هنوز در مورد مزایای صحبتدرمانی چیزی به گوشتان نخورده، خوب است بدانید طبق گفته انجمن روانشناسی آمریکا، حدود ۷۵ درصد از مراجعان از این رویکرد درمانی استفاده میکنند و نتیجه مثبت میگیرند.
صحبت درمانی در چه مواردی می تواند کمک کند؟
در این رویکرد رواندرمانی تمرکز بر شکلگیری یک ارتباط سالم، انسانی و امن بین مراجع و درمانگر است؛ این فضا به شما امکان میدهد تا در مورد تمام نگرانیهایتان حرف بزنید. به مرور به خاطر فضای امنی که شکل میگیرد، موضوعاتی که شاید حتی پیش خودتان حاضر به حرف زدن در موردشان نیستید را در اتاق درمان به زبان خواهید آورد؛ از مدیریت استرس و مشکلات رابطه گرفته تا افسردگی و اختلالات اضطرابی.
صحبتدرمانی ابزاری است که درمانگران برای تسهیل جلسات مشاوره نیز از آن استفاده میکند. آنها میتوانند از این تکنیک برای درمان فردی، گروهی، زوجی یا خانواده استفاده کنند.
مزایای رواندرمانی فردی نسبت به گروه و زوجدرمانی
در مورد درمان فردی، رابطه بین شما و درمانگرتان – که از طریق صحبتدرمانی ایجاد میشود – کلید موفقیت شما است؛ درمان فردی به شما فضای امنی برای کشف افکار، احساسات و نگرانیهایتان میدهد.
بر خلاف زوج، خانواده یا گروه درمانی، درمان فردی تنها بر شما متمرکز است. این فرآیند به شما امکان میدهد تا درک عمیقتری از مسائل و زمان به دست بیاورید؛ همچنین زمان بیشتری برای توسعه مهارتهای مقابله با شرایط دشوار خواهید داشت.
هدف درمان فردی ایجاد تغییر و بهبود کیفیت زندگی از طریق خودآگاهی و خودکاوی است.
حضور در درمان همچنین میتواند فایدههای دیگری هم برای شما داشته باشد از جمله:
- کمک به بهبود مهارتهای ارتباطی
- به شما کمک میکند احساس قدرت کنید
- به شما این قدرت را میدهد تا بینش جدیدی در مورد زندگیتان پیدا کنید
- یاد میگیرید که چگونه انتخابهای سالمتری داشته باشید
- استراتژیهای مقابلهای برای مدیریت پریشانی را یاد بگیرید
خانواده درمانی
گاهی اوقات خانوادهها با بحرانهایی مواجه میشوند که مواجهه با آن به تنهایی برایشان خیلی سخت میشود؛ گاهی درهم تنیدگی روابط خانوادگی باعث میشود مشکلات فقط با تمرکز بر یک نفر حل نشود.
در واقع برخلاف درمان انفرادی، درمان فقط برای یک نفر نیست بلکه برای همه اعضاست؛ حتی اگر تنها یک عضو خانواده باشد که با درمانگر کار کند، تمرکز بر مجموعه روابطی است که در خانواده حکمفرماست.
مزایای خانواده درمانی
این نوع درمان هم مزایای خاصی دارد که جای طرح خیلی از آنها در درمان انفرادی نیست. ازجمله:
- ارزیابی و درمان اختلالات روانی و عاطفی در اعضای خانواده
- ارزیابی و درمان مشکلات رفتاری
- حل مسائل روابط در چارچوب نظام خانواده
- بهبود مهارتهای ارتباطی در بین اعضا
- ارائه کمک به درمان نگرانیهای مربوط به سلامت روان که بر کل خانواده تأثیر میگذارد (مانند سوء مصرف مواد، افسردگی یا ترومای یکی از اعضا)
- ایجاد فضای همکاری بین اعضای خانواده
- شناسایی راههایی برای حمایت سالم
زوج درمانی
فکر میکنید زوج درمانی فقط برای زوجهایی است که مشکل دارند؟ تجدید نظر کنید.
زوج درمانگرها و خانواده درمانگرها اولین کسانی هستند که می گویند زوج درمانی روشی مؤثر برای حفظ یک رابطه قبل از از بین رفتن آن است. اما اگر فشارها واقعی هستند و برقراری ارتباط تقریباً غیرممکن است، رفتن به درمان به زوجها اجازه میدهد تا در فضایی بیطرف به حل و فصل مسایلشان بپردازند.
یکی از اهداف اساسی زوج درمانی، یادگیری چگونگی بهبود پویایی بین فردی است. یک بررسی تحقیقاتی در سال ۲۰۱۶ نشان میدهد که زوج درمانی زمانی که یک زوج پریشانی فردی و رابطهای را تجربه میکند، یک درمان موثر محسوب میشود.
بیشتر بخوانیم: چطور از اشتباهات تکراری دست بکشیم؟
مزایای زوج درمانی
زوجها به دلایل مختلفی ممکن است سراغ زو درمانگر بروند؛ اما برخی از رایجترین مزایای ذکر شده توسط خود زوجها عبارتند از:
- بهبود مهارتهای ارتباطی
- حل تعارض
- بازیابی اعتماد به همدیگر
- افزایش پشتیبانی مشترک
- بازگرداندن صمیمیت
- یادگیری اینکه که چگونه در شرایط سخت از یکدیگر حمایت کنند
- قویتر شدن پیوند
فرق مشاوره با رواندرمانی
خیلی وقتها اصطلاحات “مشاور” و “رواندرمانگر” به جای همدیگر استفاده میشوند؛ واقعیت این است که این دو تخصص همپوشانی زیادی با هم دارند اما چند فرق اساسی بین آنهاست.
مشاور به عنوان فرد راهنما، برای یک وضعیت خاص توصیه ارایه میدهد و در درجه اول بر رفتار متمرکز است. هدف از مشاوره حل و فصل کوتاهمدت یک مسئله، بدون عمیق شدن در علل و ریشههای بروز مسئله است. معمولا تمرکزمشاور بر زمان حال است.
در مقابل رواندرمانی بر علل و ریشههای بروز مشکل متمرکز است. رواندرمانگر به مراجع کمک میکند تا با افزایش خودآگاهی، خودش توانایی حل مسئلهاش رشد کند و راهکار پیدا کند. کار رواندرمانگر یک پروسه طولانی مدت، مستمر و عمقی است و علاوه بر زمان حال، به احساسات و اتفاقات کودکی و گذشته هم میپردازد.
رواندرمانی یا مشاوره؟ مساله این است
با این توضیحات اگر به دنبال حل و فصل یک بحران مقطعی هستید، مشاوره میتواند برای شما مفید باشد؛ اما اگر دنبال حل مشکلاتی ریشهای مثل اضطرابها فراگیر یا بن بستهای تکرارشونده در روابطتان هستید، رواندرمانگر برایتان مفیدترست.
اگرچه ممکن است رواندرمانگری باشد که مشاوره هم بدهد یا مشاوری باشد که مهارت رواندرمانی هم داشته باشد، اما به طور کلی رواندرمانگر نیاز به مهارتهای درمانی بیشتری نسبت به مشاور دارد.