چرا شروط ضمن عقد برای زنان مهم است؟ چرا با وجود آگاهی نسبی زنان ایرانی درباره شروط ضمن عقد در سا‌ل‌های اخیر هنوز مطرح آن در روزهای شیرین آشنایی برای خیلی‌ها سخت است؟ اصلا ارزش مطرح کردن دارد؟ آیا قانونی مثل مهریه تضمین کافی برای از دست دادن بسیاری حقوق اعم از حق طلاق برای زنان است؟
بر طبق ماده ۱۱۱۹ قانون مدنی زوجین می‌توانند ضمن عقد نکاح هر شرطی را مخالف قانون و شرع نباشد پیش‌بینی کنند.
در این مقاله علاوه بر اشاره به شروط ضمن عقد و اینکه از نظر قانونی چه پروسه‌ای باید برای آن طرح شود، به موانع ذهنی و اجرایی برای انجام آن، در شروع زندگی مشترک می‌پردازیم.
شروط ضمن عقد برای زنان شامل چه چیزهایی هستند؟
زنان با ازدواج بخش مهمی از حقوق انسانی را از خود سلب می‌کنند؛ حق انتخاب محل زندگی، حق ادامه تحصیل، حق اشتغال، حق خروج از کشور، حق حضانت فرزند و حق طلاق تنها بخشی از این حقوق هستند.
در انتهای این مقاله فایلی ضمیمه می‌شود که این شروط با ادبیات حقوقی مورد نیاز آمده است تا در صورت تمایل از آن استفاده کنید؛ این موارد باید در سندی جدا از سند ازدواج تنظیم شود و به امضای شما و همسرتان برسد.
اما چرا هنوز موانعی ذهنی برای ضمیمه کردن شروط ۱۲ گانه ضمن عقد به سند ازدواج وجود دارد؟
با قید حق طلاق برای زن، این حق از مرد سلب می‌شود؟
در خیلی از افراد این باور وجود دارد که واگذاری حق طلاق به زن به این معنی است که این حق از مرد گرفته شده و به زن داده می‌شود؛ در صورتی که اینطور نیست. با قید حق طلاق برای زن، دو نفر به یک اندازه امکان اقدام به جدایی در صورت تمایل را خواهند داشت.
در حال حاضر مردان در ازدواج این اختیار قانونی یک طرفه را دارند و می‌توانند بدون متقاعد کردن یک دادگاه یا رضایت زن، جدا شوند. در صورتی که یک زن باید ادله قانونی زیادی برای ضرورت جدایی به دادگاه ارایه دهد. این در حالی است که گاهی در یک ازدواج آسیب‌هایی برای زن وجود دارد که اثبات آن به دادگاه سخت و گاهی غیرممکن است.
کارکرد روانی شروط ضمن عقد در عزت نفس زنان
شاید فکر کنید که شخصی را انتخاب کرده‌اید که هیچ وقت شما را محدود نخواهد کرد. حس اعتماد و صمیمیتی که با طرف مقابل حس می‌کنید این امنیت را به شما می‌دهد که علی رغم تقدیم کردن حقوق قانونی‌تان، او به آزادی شما احترام می‌گذارد. این عالی است! در واقع حس اعتماد و امنیت لازمه یک ارتباط جدی است. اما طرح این شروط و حقوق‌تان ربطی به کیفیت ارتباط و اطمینان شما به طرف مقابل ندارد؛ شروط ضمن عقد مربوط به ارتباط شما با خودتان است.
شما به عنوان یک انسان در قبال کرامت انسانی خود مسئولید. این کار قدمی در راستای محافظت از عزت نفس شماست نه القای بدبینی نسبت به همسرتان.
درباره مسائل زنان بیش‌تر بخوانیم: چرا کار بدون دستمزد زنان را آسیب‌پذیر می‌کند
می‌گویند:«اول ازدواج شگون نداره حرف طلاق بزنیم!»
در ساختار سنتی خانواده‌های ایرانی، طرح شروط ضمن عقد، به خصوص بیان لفظ حق طلاق در خیلی از خانواده‌ها تابو است. خیلی وقت‌ها از زنان دور و بر‌مان شنیده‌ایم که همسرمان موافق است، اما خانواده‌اش زیر بار نمی‌روند. در مورد این شرایط دو موضوع مهم را باید مد نظر داشته باشید.
اول اینکه توافق بر سر شروط ضمن عقد مسئله‌ای خصوصی بین شما و همسرتان است و نیازی به طرح آن بین خانواده‌ها نیست: این توافقی است که به عنوان دو انسان که دارای شخصیت قوی و مستقل هستند اتفاق می‌افتد. این شروعی برای ساخت حریم خانواده جدید دو نفره‌تان است.
دوم اینکه اگر به هر دلیلی موضوع بین خانواده‌ها طرح شد و همسرتان موافق و خانوداه‌اش مخالف بودند، شما محک خیلی خوبی از میزان استقلال شخصیت همسرتان خواهید داشت. استقلال شخصیتی همان بلوغی است که برای ساخت یک زندگی جدید با فرد مقابل‌تان به آن نیاز دارید.
ارزیابی واکنش مردان در مقابل شروط ضمن عقد
یکی از مهم‌ترین تفاهم‌هایی که برای ازدواج نیاز است توافق بر سر ارزش‌های مشترک است؛ اعتقاد به حقوق برابر انسانی یکی از آن‌هاست؛ اما مسئله فقط به اینجا ختم نمی‌شود؛ تفکر افراد، واکنش‌های روانی و رفتاری آن‌ها را شکل می‌دهد.
اگر شما به عنوان یک زن به حقوق انسانی برابر اعتقاد دارید و حاضرید پای آن بایستید، بنابراین مخالفت با شروط ضمن عقد از طرف شوهر صرفا یک عدم تفاهم ساده نیست؛ رد پای اعتقاد نداشتن حقوق برابر با زن، در رفتارهای روزمره همسرتان با شما و در سایر تصمیم‌های ریز و درشت زندگی مشترک خودش را نشان خواهد داد.
روانشناسان معتقدند میل به کنترل دیگری، می‌تواند نشانه عدم اعتماد به نفس و عدم امنیت درونی فرد برای حفظ یک رابطه باشد؛ به این فکر کنید آیا دوست دارید در رابطه‌ای باشید که طرف مقابل‌تان حاضر نیست از تضامین قانونی برای کنترل زن دست بکشد؟ قبل از اینکه در این شرایط دشوار قرار بگیرید و حس ترحم به خود را تجربه کنید بهتر است با مطالعه و مشورت شروط ضمن عقد را در ازدواج خود بگنجانید.
شروط ۱۲ گانه ضمن عقد؛ چه شرط‌های ضمن عقد را به عقدنامه اضافه کنم؟
چند مورد از مهم‌ترین شروطی که مطابق با قانون رسمی کشور می‌توانید با آن ازدواجی برابر داشته باشید موارد زیر را شامل می‌شود. با مطالعه و به کارگیری این شروط می‌توانید تا حد زیادی استقلال شخصیتی خود را حفظ کنید و از پیامدهای پس از طلاق برای زنان جلوگیری کنید.
شرط تحصیل زوجه:
با این شرط مرد به زوجه اجازه تحصیل را تا هر مرحله، هر کجا و با هر شرایطی می‌دهد.
شرط اشتغال زوجه:
بر طبق قانون در صورتی که اشتغال زن برخلاف مصالح و حیثیت خانوادگی مرد یا زن نباشد، مرد نمی‌تواند زوجه را از اشتغال منع نماید. به علت اینکه در مورد این شرط تفسیر‌های متفاوتی وجود دارد، اگر تمایل به استقلال مالی دارید یا به هر دلیلی داشتن یک شغل جز خواسته‌های شماست، بهتر است در سند ازدواج شرط اشتغال زوجه قید شود.
شرط واگذاری وکالت خروج از کشور به زوجه:
برطبق قانون، زوجه فقط با اجازه همسر خود می‌تواند از کشور خارج شود. در نتیجه بهتر است شرط وکالت در خروج از کشور به زوجه در سند ازدواج قید شود.
شرط تقسیم دارایی زوج بعد از طلاق:
زوجین می‌توانند شرط تقسیم دارایی را هر گونه که تمایل داشته باشند توافق کنند و سر دفتر ازدواج ملزم است شروط زوجین را در عقدنامه مکتوب کند.
با درج این شرط در سند ازدواج، مرد متعهد به انتقال نصف دارایی دوران زندگی زناشویی بعد از طلاق به زوجه است. این بند می‌تواند جایگزین بند مهریه شود.
بیش‌تر بخوانیم: چرا زنان در طلاق آسیب‌پذیری بیشتری دارند؟
شرط حضانت فرزند بعد از طلاق:
با درج این شرط مرد حضانت فرزند را بعد از طلاق به زوجه واگذار کرده است؛ در واقع با این شرط هم دو نفر به یک میزان حق قانونی حضانت را دارا هستند و تصمیم بنا به توافق دو نفر است نه جبر قانون. گرفتن حقوق برابر مخصوصا حق طلاق و حضانت فرزند بعد از طلاق، در مواجهه با علل ترس از طلاق به شما کمک خواهد کرد.
حق طلاق برای زنان؛ شرط واگذاری وکالت مطلق در طلاق به زوجه
با درج این شرط مرد به زوجه وکالت مطلق و بلاعزل در هر شرایط و زمان برای طلاق واگذار می‌کند. با این کار هر دو به یک اندازه امکان پایان ازدواج را دارند و دیگر این حق برای مرد یک طرفه نخواهد بود.
مدنظر داشته باشید تمام شروط ضمن عقد برای اینکه بار حقوقی درستی داشته باشند، مهم است که با ادبیات حقوقی تنظیم شوند. ممکن است این قوانین در زمان اقدام شما دستخوش تغییراتی شده باشند مشورت با یک وکیل خانواده بسیار مفید خواهد بود.
در نهایت می‌توانید با مطالعه شروط ۱۲ گانه ضمن عقد و فایلی که در انتهای مقاله ضمیمه شده به جزییات قوانین آگاهی بیشتری پیدا کنید.
