ترس از تنهایی فرصت رشد را از ما میگیرد. ما در دنیایی زندگی میکنیم که میتوانیم به طور پیوسته با مردم ارتباط برقرار کنیم. ارتباطات دیجیتالی باعث شدهاند که فرصتهای کمتری برای تنهایی داشته باشیم. چک کردن پیغامهای موبایل و خواندن آخرین اخبار روز به صورت آنلاین میتواند زمان زیادی از ما بگیرد. از چند دقیقه شروع و سپس تبدیل به چند ساعت میشود.
ارتباطات مداوم باعث مداخله در فعالیتهای روزانه و افزایش سطح اضطراب و استرس میشوند. باید بتوانیم از تکنولوژی کمی فاصله بگیریم و زمان بیشتری را در زندگی روزمره خود با سکوت بگذرانیم.
ترس از تنهایی در زنان؛ برای رشد به زمانی برای تنهایی نیاز داریم
گذراندن زمانی به تنهایی مطمئنا جزو اولویتهای بسیاری از مردم نیست. برای خیلی از ما فکر کردن به تنهایی خوشایند نیست و حتی برای بسیاری ترسناک به نظر میرسد.
ایجاد زمان برای خلوت کردن با خود و افکار خود میتواند یک تجربه قدرتمند باشد که در رسیدن به اهداف و قدرت شخصیت ما کمک میکند. قدرت ذهن ملزم به این است که جدا از مشغولیتهای زندگیمان زمانی برای تمرکز بر رشد خود داشته باشیم.
اگر زمانی برای آرام کردن خودمان و تفکر در طول روز نداشته باشیم، مسئولیتهای روزمره و روابطمان بر روی ما تاثیرات منفی خواهند داشت. متأسفانه مزایای تنها بودن اغلب نادیده گرفته میشود و آنچه ترویج میشود ترس از تنهایی را تشدید میکند.
راههای غلبه بر ترس از تنهایی
علت ترس از تنهایی در بزرگسالان، چرا نمیخواهیم تنها باشیم؟
در بخشهای بسیاری از جامعه شخصیت افراد منزوی، بسیار منفی نشان داده شده است و این را در کارتونها و فیلمها هم میتوان دید. حتی اصطلاحات یا شوخیهایی شبیه به “پیرزن تنها با گربههایش” وجود دارد که ذهن جامعه را به این سمت کشانده که هرکسی که تنها باشد دیوانه میشود.
یا حتی “سلول انفرادی” که به منظور تنبیه بدترین مجرمان در نظر گرفته شده است. اگرچه تنهایی زیاد، سالم نیست اما به نظر میرسد که به طور کلی تعریف خوبی در میان ذهن جامعه ندارد و حتی تنهایی برای مدتی کوتاه هم برای افراد ناخوشایند است.
ترس از تنهایی در خانه، باورهایی که فایده تنهایی را زیر سوال میبرد
باور اینکه “تنهایی بد است” و “بودن با مردم خوب است” ما را مجبور میکند تا تمام لحظات و برنامههایمان را با دیگران بگذرانیم. گاهی این تصور را داریم که اگر پنج شنبه شبها تنها داخل خانه بشینیم یک “بازنده” واقعی هستیم.
داشتن برنامههای خیلی زیاد و شلوغ به افراد احساس “مهم” بودن میدهد. فکر میکنیم هرکسی که موبایلش بیشتر زنگ بخورد یا در برنامههای بیشتری مشارکت داشته باشد فرد مهمتری است و ترس از طرد شدن از گروههای مختلف را ندارد.
ترس از تنهایی در رابطه؛ وقتی از بودن با خودمان فرار میکنیم
ترس از تنهایی باعث شده هر لحظهای که اراده کنیم در هر نقطهای که باشیم با دیگران تماس میگیریم، پیغام میدهیم یا در شبکههای اجتماعی فعالیت میکنیم تا حتی یک لحظه زمان برای تنهایی با خودمان صرف نکنیم.
فشارهای اجتماعی هم در این تفکر بیتاثیر نیستند. افرادی که احساس میکنند باید همیشه مشغول به انجام کاری باشند، “گذراندن زمانی به تنهایی” را به چشم “اتلاف وقت” میبینند، هر ثانیه را با فعالیت پر میکنند.
فرقی نمیکند که در حال تمیز کردن خانه باشند یا انجام کارهای دیگر، اصلا ارزشی برای نشستن و فکر کردن نمیبینند چرا که از این کار نتیجه قابل لمس فوری عایدشان نمیشود و از اینکه نشستهاند و هیچ کاری انجام ندادهاند احساس گناه میکنند.
وقتی به هرج و مرج عادت میکنیم
جدا از همه اینها، بعضی افراد حس خوبی نسبت به خلوت کردن با خود ندارند. آنها به هرج و مرج، سر و صدای بیوقفه و فعالیت مداوم عادت کردهاند و مفهوم کلماتی مانند استراحت، سکوت و مراقبت از خود برایشان تعریف نشده است.
ترس از تنهایی باعث شده آنها از تنها بودن با خود و افکار خود وحشت داشته باشند چرا که میدانند ممکن است در مورد چیزهایی که منجر به ناراحتیشان میشود فکر کنند. به محض تنها شدن به یاد خاطرات غمانگیز گذشته یا نگرانی برای آینده میافتند؛ بنابراین برای خاموش نگه داشتن این احساسات ناراحتکننده، ذهنشان را تا جایی که میتوانند مشغول نگه میدارند. به کار گرفتنهای استراتژیهای تعادل ذهن کمک میکند تا حدی بتوانیم ذهنمان را کنترل کنیم.
تنها بودن با تنها ماندن فرق دارد
خلوت کردن با خود اغلب با تنها ماندن اشتباه گرفته میشود. تنها ماندن منجر به اختلال خواب، فشار خون بالا، سیستم ایمنی ضعیف و افزایش هورمون استرس میشود، اما خلوت کردن با خود لزوما باعث بیکس شدن نمیشود.
در واقع افراد زیادی هستند که حتی در جمع دیگران هم احساس تنهایی میکنند. تنها ماندن یعنی حس اینکه هیچ کسی برای ما وجود ندارد و هیچ جایی جای ما نیست اما تنها بودن انتخابی است برای اینکه با افکارمان خلوت کنیم و مراقب باشیم که ترس از تنها ماندن باعث احساس ترحم به خود نشود.
ترس از تنهایی، فواید داشتن لحظات تنهایی برای هر فرد و استقلال شخصیتی
تحقیقات نشان میدهد تنها بودن در دفتر کار باعث افزایش بهرهوری میشود.
تنها بودن حس همدلی را افزایش میدهد. افرادی که زمانی برای تنهاییشان دارند، بیشتر محبتشان را به دیگران نشان میدهند.
تنهایی باعث خلاقیت میشود. توانایی تحمل تنهایی ارتباط مستقیمی با افزایش خوشبختی، رضایت از زندگی و بهبود مدیریت استرس دارد. افرادی که از زمان تنهایی لذت می برند، افسردگی کمتر را تجربه میکنند.
تنهایی التیامبخش است. خلوت کردن با خود فرصتی برای شارژ کردن انرژیها و باتریهایمان است. تحقیقات نشان میدهد صرف زمان وقت گذارندن در طبیعت، باعث شادابی و استراحت میشود.
اگر چه خلوت کردن با خود میتواند یک چالش برای کم کردن سرعت زندگی و صرف زمان برای خود باشد، اما در صورتی که به آن اهمیت ندهیم، عواقب جدی در پی خواهد داشت.
بیشتر بخوانید: چگونه شخصیت مستقل داشته باشیم؟
برای غلبه بر ترس از تنهایی باید:
با تنها بودن ارتباط بگیریم
یادگیری مهارتهای جدید مانند مراقبه و ذهن آگاهی، و ایجاد عادتهای روزمره، نیازمند تعهد است.
بسیاری از ما در طی روز صداهای زیادی در اطرافمان میشنویم. گاهی اوقات، مردم عمدا به دنبال فشار و شلوغی میروند تا از تنها بودن با افکار خود جلوگیری کنند. در اطرافتان کسی را میشناسید که با صدای تلویزیون یا رادیو خوابش برود؟
جایی بنشینیم، فعالیتی نداشته باشیم و تنها فکر کنیم. اگر عادت به محیطهای پر سر و صدا داشته باشیم شاید انجام این کار اول سخت و غیر قابل تحمل بنظر رسد اما با تمرین کردن کم کم راحتتر میشود.
یک روز با خودمان برای غلبه بر حس تنهایی درخانه
فقط در صورتی خلوت کردن با خود مفید است که انتخاب خودمان باشد. افراد میانسالی که تنها زندگی میکنند و از جامعه دور افتادهاند، بیشتر احساس تنهایی میکنند و کمتر به مزایای تنهایی فکر میکنند. اما افرادی که زندگی پر مشغلهای دارند و در تعاملات اجتماعی بسیاری شرکت میکنند، وقت گذارندن با خود را فرصتی برای استراحت و تجدید انرژی میدانند. برای این کار بایستی اصول خودمراقبتی از خود را یاد بگیریم.
تحقیقی در سال ۲۰۱۱ با عنوان “تمرین برای آموزش مزایای روانشناسی تنهایی”: “یک روز با خودمان” ثابت کرد.
ترس از تنهایی در خانه؛ قرار نیست کل روز را در خانه بنشینیم
اگر طبیعت را دوست داریم، زمانی را صرف گشت و گذار در جنگل کنیم. اگر به وعده غذایی اهمیت میدهیم، به یک رستوران خیلی خوب به انتخاب خودمان برویم. برای تنها بودن با خودمان قرار نیست کل روز را در خانه بنشینیم، بلکه میتوانیم کاری را انجام دهیم که در مواقع عادی با افراد دیگر به سراغش نمیرویم. فقط سعی کنیم سرمان مدام توی موبایل و کتاب نباشد، نکته و فایده تنهایی این است که با افکارمان خلوت کنیم.
مدیتیشن یاد بگیریم
برای غلبه بر ترس از تنهایی مدیتیشن را یاد بگیریم. اگر چه روزگاری بود که مدیتیشن فقط توسط راهبان یا هیپیها انجام میشد، اما امروزه اکثریت جوامع آن را پذیرفتهاند. بسیاری از پزشکان، مدیران اجرایی، افراد مشهور و سیاستمداران مدیتیشن را تاثیرگذار بر روی سلامت روان، جسم و روح معنوی خود میدانند. تحقیقات نشان میدهند تنظیم هیجانات و مدیتیشن امواج مغزی ما را تغییر میدهد و در طول زمان مغز به طور فیزیکی تغییر میکند.
مطالعات نشان دادهاند، نواحی از مغز که در ارتباط با یادگیری، حافظه و تنظیم احساسات هستند پس از چندین ماه مدیتیشن (مراقبه) شروع به قوی شدن و فعالیت میکنند.
مراحل ساده مدیتیشن برای ترس از تنهایی
در سادهترین شکل مدیتیشن، میتوانیم در هر زمان و هر کجا فقط با چند قدم مرحله آسان، مدیتیشن کنیم.
نشستن در یک موقعیت آرام – موقعیتی را پیدا کنید که به شما اجازه میدهد که بتوانید کاملا بر روی صندلی یا زمین صاف بنشینید و ستون فقراتتان کاملا در یک خط باشد.
بر روی تنفس خود تمرکز کنید – آهسته، عمیق نفس بکشید و هنگام بازدم محکم نفستان را بیرون دهید.
آگاهی را به تنفس خود بازگردانید – افکار ذهن شما را منحرف میکنند و وارد آن میشوند. هنگامی که این اتفاق میافتد، مجدد بر روی تنفستان تمرکز کنید.
مهارتهای ذهنآگاهی (Mindfulness) برای غلبه بر ترس از تنهایی
ذهنآگاهی یا مایندفولنس اغلب مترادف با مدیتیشن شناخته میشود اما آنها دقیقا یکی نیستند. ذهنیت یعنی رشد آگاهی عمیق از آنچه که در لحظه اتفاق میافتد بدون هیچ قضاوتی.
در دنیای امروز ما کارها و وظایف زیادی در هر دقیقه از روز انجام میدهیم. هنگام پیادهروی با سگمان با تلفن همراه مسیج میفرستیم، هنگام تمیز کردن آشپزخانه به رادیو گوش میدهیم یا در عین حال که با تلفن حرف میزنیم با لپتاپمان مطلبی را تایپ میکنیم.
عوض تمرکز بر روی تک تک کارهایمان هیچ آگاهی و ذهنیتی از کاری که میکنیم نداریم. ذهن ما در میان مکالمات سرگردان میشود.
روشهای تمرین مایندفولنس برای غلبه بر ترس از تنهایی در زنان
بدنمان را اسکن کنیم: به بدنمان، هنگام بروز احساسات توجه کنیم. از نوک انگشت پا گرفته تا فرق سر. به دنبال نقاط پر تنش بدنمان بگردیم، تنش را بیرون کنیم و عضلاتمان را رها کنیم.
تا عدد ۱۰ بشماریم: چشمهایمان را ببندیم و به آرامی تا ده بشماریم. احتمالا ذهنمان از مسیر خارج بشود، تمرکزمان را بر روی شمردن نگه داریم.
آگاهانه مشاهده کنید: یک شیء که روزمره در خانه استفاده میکنیم را انتخاب کنیم. مانند قلم یا یک فنجان. جسم را در دستان خود نگه داریم و بر روی آن تمرکز کنیم. بدون توجه به ارزیابیها یا قضاوتها، به شکل آن و حس آن در دستمان توجه کنیم. سعی کنیم فقط به همان لحظه و همان مکان فکر کنیم.
با ذهنی آگاه غذا بخوریم: تکه کوچکی از غذا مانند کشمش یا گردو بخوریم و آن را با تمام وجود احساس و بررسی کنیم. به آن نگاه کنیم و به بافت و رنگش توجه کنیم. در دست بگیریم و حسش کنیم. آن را بو کنیم. سپس داخل دهنمان بگذاریم و بچشیم و به آرامی گاز بزنیم. به عطر و طعمش توجه کنیم و در دهان خود حداقل برای بیست ثانیه احساس کنیم.
ترس از تنهایی در رابطه؛ چطور تنهایی ما را قویتر میکند
مهارت آرام کردن ذهن و وقت گذارندن با افکار، تجربههای قدرتمندی هستند که میتوانند زندگیمان را تغییر دهند. بهترین روش برای شناخت خودمان گذراندن زمانی به تنهایی است. آرامش ذهن و درون باعث افزایش استقلال شخصیتی نیز در شما میشود.
حالا چه با مدیتیشن چه با چند لحظه سکوت که به سادگی بر روی اهداف ما تاثیر بگذارند. درست مثل زمانی که برای شناخت افراد مهم زندگیمان میگذاریم مهم است که خودمان را هم بشناسیم. افزایش خودآگاهی به ما در شناخت تواناییها و پتانسیلمان کمک میکند.